Wednesday, February 21, 2007

طنز نوشته​های ف. م. سخن:(۱)

ف. م. سخن را برای اولين بار از روی طنز نوشته​ای که در سايت گويا نوشته بود شناختم. ديری نگذشت که مقالات ادبی و اجتماعی وی جايگزين طنز نوشته​هايش گرديد.
آنچه که مورد نظر بحث ماست نقد نوشته​های او نيست بلکه ميخواهيم با مروری بر طنز نوشته​های ايشان٬ نکاتی را در باره نگارش طنز مطرح کنيم.
نکته اولی که از مرور نوشته​های ایشان به ذهن میرسد جایگاه «نقش» نویسنده است. یعنی در طنز نوشته​ها٬ نویسنده چه نقشی را بعهده میگیرد و چه «رلی» را بازی میکند. بعضی از طنز نویسان خود را در نقش و قالب یک آدم بیسواد میبرند و حرفهایشان را از زبان آنها میزنند. گاهی هم در قالب شعرای نامدار و یا حتی امامان معصوم و پیامبران و حتی خدا٬ خود را جا زده و با کنایه و اشاره های ظریف و لطیف به مسائل اجتماعی مورد علاقه می​پردازند. ایفای هر نقش از عهده هرکس برنمی​آید. اینجاست که تفاوت هر طنز در بعهده​گیری نقش نویسنده در آن مشخص میشود.
ناگفته پيداست که این تفاوت در طنز نوشته​های مختلف دليل بر رجحان يا برتری آن نيست بلکه منعکس کننده توانايی نويسنده در خلق آثار اوست. دقيقا مانند توانايی بازيگران تاتر و سينما. يک هنرپيشه کارکشته ممکن است در یک فیلم « نقش اول» فيلم را بازی کند و در فيلم بعدی «نقش منفي». هردو نقش٬ ارزش هنری دارند و هيچکدام بر ديگری از نظر تکنيکی ارجحيت ندارد.

البته این نحوه پردازش طنز سلیقه ایشان است و لازم نیست ما و شما همین شیوه را بخواهیم تقلید کنیم. گاهی بعضی از هنرپیشه​ها فقط نقش منفی را خوب بازی میکنند و برخی فقط نقش مثبت.
هر کدام از ما توانایی خاصی را در خلق یک نوشته سیاسی و اجتماعی را داریم. مهم آنست که اولا توانایی​ خود را بشناسیم و سپس در همان نقش و زمینه​ای که توانایی و استعدادش را داریم قلم بزنیم. بعنوان مثال: ابراهیم نبوی وقتی در قالب و نقش ستاره شهیر شرق میرود و طنز می​نویسد٬ کاری قشنگ و شیرین پدید می​آورد ولی وقتی در قالب و نقش یک روشنفکر طنز می​نویسد٬ نوشته​هایش چنگی به دل نمی​زند.

ف. م. سخن در طنزهایش نقش​های متفاوتی را بعهده گرفته است. اين از نقاط مثبت نوشته​های وی است. اگرچه در ارائه همه اين نقش​ها از يک « تم» مشترک استفاده شده که در آينده بدان اشاره خواهيم کرد.
بعنوان مثال به دو نوشته ايشان که در ذيل به آنها لينک داده شده دقت کنيد. دو طنز در دو نقش متفاوت.
يکی از زبان يک روشنفکر
و ديگری از زبان مقام معظم رهبری!.

No comments: